14 października 2024 roku w Collegium Iuridicum Novum, Auli Profesora Zygmunta Ziembińskiego w Poznaniu, odbyła się VIII konferencja naukowa z cyklu „Nauka i praktyka w służbie człowiekowi pracy” pn.: „Nowoczesny wymiar ochrony pracy – rola i status inspektora pracy w Polsce i we Francji”. Organizatorami wydarzenia był Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Okręgowy Inspektorat Pracy w Poznaniu.
Wydarzenie rozpoczęto oficjalnym powitaniem gości przez Prodziekan ds. studenckich prof. dr hab. Joannę Haberko Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza oraz Pawła Ciemnego p.o. Okręgowego Inspektora Pracy w Poznaniu.
Pierwszym prelegentem podczas konferencji była prof. dr hab. Anna Musiała z Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, która omówiła dewaluację inspekcji pracy w procesie meksykanizacji pracy państwa neoliberalnego w ujęciu doktrynalno-orzeczniczym. Następnie Marcin Stanecki Główny Inspektor Pracy zaprezentował rolę i status inspektora pracy w Polsce w świetle 105 lat doświadczeń oraz wyzwań XXI wieku, ze szczególnym uwzględnieniem aktualnych zadań i niezbędnych kierunków zmian w Państwowej Inspekcji Pracy. Po krótkiej przerwie słuchacze mogli zapoznać się z ujęciem teoretycznym przeobrażenia prawnego instytucji Inspekcji Pracy we Francji, które zaprezentowała prof. Nicole Maggi-Germain z Université Paris 1 Panthéon-Sorbonne. Następnie Francois-Pierre Constant Ministère du travail, de la santé et des solidarités, Direction générale du travail, omówił organizację i misję systemu inspekcji pracy we Francji. Oba wystąpienia gości z Francji wzajemnie się uzupełniające dały szeroką perspektywę zarówno na historyczne, jak i współczesne oblicze francuskiej inspekcji pracy. Drugą część konferencji zakończyło wystąpienie dr Michała Wyszkowskiego Zastępcy Okręgowego Inspektora Pracy w Poznaniu, który zaprezentował nowe technologie w służbie ochrony pracy - doświadczenia międzynarodowe inspekcji pracy. Omówiono między innymi doświadczenia austriackiej, duńskiej, norweskiej, ale i singapurskiej inspekcji pracy z wykorzystanie nowoczesnych technologii monitoringu, skanowania i rejestrowania audiowizualnego wspomagające kontrolę warunków pracy.
Kolejnym punktem spotkania był panel komentatorów, podczas którego zaproszeni goście na bazie wcześniejszych wystąpień prelegentów, próbowali odpowiedzieć na pytanie, jakie zmiany powinny zostać wprowadzone w zakresie organizacji Państwowej Inspekcji Pracy, czy też prawie pracy aby zwiększyć skuteczność działania inspekcji pracy i rzeczywistą ochronę pracy.
Jako pierwsza głos zabrała dr Eliza Maniewska z Uniwersytetu Warszawskiego, która wskazała na konieczność ponownego zdefiniowana stosunku pracy, tak aby umożliwić faktyczne rozróżnienie od stosunku cywilnoprawnego i patologii świadczenia pracy na innej podstawie niż umowa o pracę. Podkreśliła także, że kontrole Państwowej Inspekcji Pracy winny mieć prewencyjny charakter, a więc opierać się na wskazywaniu nieprawidłowości i udzielaniu porad, bowiem z punktu widzenia celu przeprowadzanej kontroli ważny jest rezultat, a więc realne zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, a nie nałożenie kary czy jej wysokość. Jako kolejna głos zabrała dr hab. prof. USWPS Monika Lewandowicz-Machnikowska z Uniwersytetu SWPS w Warszawie, która wskazała na konieczność kształcenia w zakresie praw i obowiązków wynikających z zawarcia stosunku pracy, a także różnic pomiędzy umową o pracę i umową zlecenia, już na każdym etapie kształcenia, począwszy od szkoły podstawowej.
W swojej wypowiedzi wskazała także, na niską dolegliwość mandatów nakładanych przez inspektorów, a także brak nieuchronności karania wykroczeń z zakresu prawa pracy, która przyczynia się do częstszego łamania prawa przez pracodawców. Natomiast dr hab. Wioletta Witoszko z Uniwersytetu w Białymstoku podkreśliła również konieczność podniesienia kar nakładanych przez inspektorów pracy, brak dostatecznych środków władczych, a także zauważyła, że część uprawnień nałożonych na Państwową Inspekcję Pracy jest koniecznością wynikającą z rozwoju społecznego i gospodarczego i wykracza poza zakres wskazany konwencją nr 81 MOP. Z kolei dr hab. prof. UW Krzysztof Walczak z Uniwersytetu Warszawskiego, zwrócił uwagę na zbyt obszerny zakres zadań inspektorów pracy oraz konieczność podzielenia kompetencji pomiędzy inspektorów z wykształceniem inżynierskim i prawniczym. Dodatkowo zaznaczył, że nowe technologie mogą być skutecznym narzędziem dla Inspekcji Pracy, chociażby przy udzielaniu porad prawnych za pośrednictwem chatbotów czy cyfrowych kodeksów. Podczas panelu dyskusyjnego głos zabrał również Marcin Stanecki Główny Inspektor Pracy, który wskazał na konieczność podnoszenia edukacji z zakresu prawa pracy dzieci i młodzieży oraz kształcenia kadry pedagogicznej tak, aby byli gotowi do przekazywania tej wiedzy uczniom. W swoim przemówieniu zaznaczył, że złożył postulat podniesienia wysokości kar nakładanych w postępowaniu mandatowym oraz wskazał, że planuje wystąpić z inicjatywą aby pierwsza kontrola co do zasady, nie kończyła się nałożeniem środków prawnych przez inspektorów pracy. Zauważył również konieczność przekierowania poradnictwa z zakresu prawa pracy także do instytucji samorządowych i innych oferujących bezpłatną pomoc prawną obywatelom.
Moderatorem ostatniego panelu był Tomasz Gajdziński Zastępca Okręgowego Inspektora Pracy w Poznaniu.
Galeria
